جستجو
برای جستجو متن مورد نظر وارد کنید و Enter بزنید برای بستن Esc بزنید.
پسماندهای الکترونیکی جزو ارزشمندترین پسماندهایی است که خروج آن از کشور به دست دلالان و نه تحت عنوان «صادرات» بلکه در واقعیت به صورت قاچاق پسماند به خارج کشور اتفاق میافتد. دلالان شناخته شده کشورهای همسایه دستی بر بازار سیاه پسماندهای الکترونیکی در ایران دارند و خرید و خرید و فروش پسماندهای الکترونیکی به دست آنها از این طریق انجام میشود.
به گزارش پیوست؛ «آویژه» به عنوان شرکت تخصصی بازیافت پسماندهای الکترونیکی که در حوزه پسماندهای الکترونیکی فعالیت میکند از رونق بازار سیاه پسماندهای الکترونیکی و خرید و فروش کلان این پسماندهای خارج از محدوده قانون پرده برداشته و میگوید مواد اولیه برای بازیافت پسماندهای الکترونیکی را فقط از طریق دلالان میتوان به دست آورد. «اکو» به عنوان یکی دیگر از شرکتهای بازیافتی که به شکل استارتآپی شروع به فعالیت کرده، درباره چالشهای بازیافت پسماند اعتقاد دارد چند دستگی در مدیران رده بالا موجب شده است پیشرفت و سرعت در بازیافت پسماندهای الکترونیکی و سایر پسماندها به دست شرکتهای رسمی کاهش پیدا کند.
متاسفانه آشفتگی بازار پسماندهای الکترونیکی و سود قابل توجه آن از بازار سیاه، اجازه ایجاد کنسرسیوم بین شرکت های مختلف بازیافت پسماندهای الکترونیکی که در استان های مختلفی در حال فعالیت هستند، اتفاق بیافتد.
«آویژه» که در حوزه بازیافت پسماندهای الکترونیکی فعالیت میکند ظرفیتی حدود ۶۰ تن در ماه و سالانه حدود هزار تن میتواند بازیافت پسماندهای الکترونیکی را انجام دهد اما به دلیل عدم دستیابی به مواد اولیه بازیافت و بازار سیاه این محصول نمیتواند از این ظرفیت خود استفاده کند و نهایتا تاکنون در بهترین حالت توانسته حداکثر ۴۰ تن در سال پسماندهای الکترونیکی را بازیافت کند.
هادی خزائی مدیرعامل شرکت بازیافت الکترونیک آویژه درباره بازار سیاه پسماندهای الکترونیکی میگوید: « آویژه» در مدیریت، تفکیک و بازیافت طیف های پسماندهای الکترونیکی فعالیت میکند اما از همکاری توسط ارگانهای مربوطه در این خصوص گلهمند است. بازارسیاه پسماندهای الکترونیکی در کشور، پسماندهای این حوزه را در سیطره خود گرفته و در کنار این موضوع حمایتی نیز از مدیریت قانونی استارتآپهای حوزه پسماند نمیشود.
پسماندهای الکترونیکی پیچیده ترین حوزه بازیافت است و رشته های مختلفی را درگیر می کند. موضوع اول برگرداندن و ریکاوری آن پسماند الکترونیکی است که مورد استفاده قرار بگیرد. مورد دوم بازیافت این پسماندها است. اگر این پسماندها در فضاهای انباری نگهداری شود مخاطرات محیط زیستی دارد که باید مدیریت و تبدیل به ماده اولیه برای استفاده در صنایع شود. « آویژه» در جداسازی فلزات این پسماندها و تبدیل به مواد اولیه و همچنین امحای پسماندهای غیرقابل استفاده نیز فعالیت می کند.
در بحث بازیافت کردن، دستگاه الکترونیکی بازیافت شده از طیف گسترده ای از عناصر تشکیل میشود که مورد نیاز صنایع مختلف قرار میگیرد و این مرحله، کریدور تامین مواد اولیه صنایع است و هرآنچه که بهرهبرداری شود میتواند در صنایع مورد استفاده قرار گیرد.
باتوجه به این موضوع هرآنچه که از این پسماندها به دست میآید به فروش می رسد و حتی گاهی پیش فروش می شود. نگاه « آویژه» به این پسماندها از این لحاظ که فلزات ارزشمندی در این پسماندها وجود دارد، مصرف در داخل کشور است و تاکنون صادر نکرده ایم.
خزائی ادامه میدهد: حداکثر ۱۰ درصد از این پسماندها قابلیت دارد که دوباره مصرف شود اما باتوجه به قانون شکنی که وجود دارد دسترسی به خرید مواد اولیه برای شروع بازیافت، سخت شده است. قیمت این مواد اولیه بازیافتی دست خوش قیمت دلار و دائم در حال تغییر است و قیمت دلالی این مواد معیار شفافی ندارد. متاسفانه به دلیل رونق بازار سیاه در این حوزه، مواد اولیه بازیافت در ایران به آسانی قابل تامین نیست و متاسفانه نگاه قانونی به این مواد اولیه وجود ندارد.
وی درباره کشورهای خریدار پسماندهای الکترونیکی میگوید: کشورهایی مانند: ترکیه، پاکستان، چین و روسیه که به طور خاص بازار پسماندهای الکترونیکی ایران را در سیطره خود گرفته اند وایران برای دلالان این کشورها به مثابه بهشت است.
در ایران شرکت رسمی برای صادرات پسماندهای الکترونیکی وجود ندارد و هر آن چیزی که تحت عنوان صادرات پسماندهای الکترونیکی اسم گذاری میشود، در واقع به دست دلالان انجام میشود. این بازار سیاه آنقدر پررونق است که دلالان این کشورها بسیار مطرح و شناخته شده هستند و پسماند را به صورت قاچاق از کشور خارج میکنند. خریدارهای خارجی قسمت برد پسمانده الکترونیکی را جدا و به کشور مقصد میرسانند که ارزشی کیلویی بین ۲۰ هزارتومان تا دو میلیون تومان دارد.
مدیرعامل شرکت بازیافت الکترونیک آویژه درباره شرکتهای قانونی حوزه پسماند الکترونیکی میگوید: در بحث بازیافت پسماندهای الکترونیکی فقط پنج شرکت رسمی وجود دارد که غیر از شرکت «آویژه» یکی از آنها در تهران به اسم پارس چرخش آسیا، دیگری در اصفهان به اسم کاسپین، در مشهد به نام «اکو»، در تبریز نیز شرکتی وجود دارد اما به عنوان حقیقی فعالیت میکنند و عنوان حقوقی ندارد که نام موسس آن شرکت گفته میشود.
این وضعیت نشان دهنده میزان توجه به این قسمت از بازار سیاه پسماندهای الکترونیکی است. دستگاه های الکترونیکی در زمانی مصرف جزو اموال محسوب میشود و زمانی که از دور خارج میشود تحت نظارت وزارت اقتصاد و دارایی قرار میگیرد. این وزارت باید همکاری کند تا پسماندهای الکترونیکی وارد بازار سیاه نشود و چالش های بین ارگانی در این بازار تاثیرگذار نباشد.
قابل توجه است که حوزه پسماند الکترونیکی حوزهای است که تمام آییننامههای آن از حمل و نقل و مدیریت تا بازیافت آن پیادهسازی شده است. به نوعی که حتی پسماندهای ویژه پزشکی نیز این آیین نامه را ندارند اما متاسفانه برخلاف آن چیزی که تصور میشود بازار سیاه این پسماندها نسبت به بازیافت و فروش قانونی آن، رونق بیشتری دارد.
میثم حسنزاده «مدیرعامل» شرکت استارتآپی «اکو» که در حوزه بازیافت پسماندها از جمله پسماندهای الکترونیکی فعالیت میکند، همراه تیم «اکو» در شهر مشهد با ۱۰۰ راننده فعال در شهر تلاش کرده تا فضایی برای نظاممند کردن بازیافت پسماندهای الکترونیکی ایجاد کند.
حسنزاده درباره چالشهایی که در مسیر شرکتهای بازیافتی اتفاق میافتد میگوید: شرکتهای بازیافتی در هرکجای ایران گذری به شهرداری دارد و متاسفانه یکی از مشکلات این شرکتها در مسیر مراجعه به شهرداریها به وجود میآید. تجربه تیم «اکو» نشان میدهد برای گسترش فعالیت بازیافتی، شرکتها به شهردارهای مختلف احتیاج پیدا میکنند اما هر شهرداری قدرت متفاوتی دارد و توانایی انجام و دستور دادن در هیچ دو شهرداری حداقل در خراسان به شکل یکسانی وجود ندارد.
مصوبهای در سال گذشته در این رابطه ابلاغ شد اما مسائل به صورت حل نشده و هیچ دستورالعمل واحدی برای حل شدن مشکلات استارتآپهایی نظیر اکو که در این زمینه فعالیت میکنند ابلاغ نشد. در صورت ابلاغ یک دستورالعمل واحد، سرعت پیشرفت استارتآپهایی که در زمینه بازیافت پسماندها فعالیت میکنند بیشتر خواهد شد و حتی زمینه سرمایه گذاری را هم برای بخش خصوصی گسترده می کند.
حسنزاده درباره شرکت «اکو» که فعالیت عمده آن در سطح شهر مشهد است میگوید: در سال ۹۸ این پلتفرم با سرمایه گذاری خصوصی طراحی شد تا عادت مردم از روش سنتی که در بازیافت استفاده میشد تغییر کند. قبلا به روش سنتی، ماشین هایی در یک نوبت به محلات سر میزدند و در قبال پسماندهایی که از اهالی محله دریافت میکردند نمک یا پول میدادند. اما در این پلتفرم کافی است که کاربر زمان و مکان مورد نظر را ثبت کند و تبادل پسماند اتفاق بیافتد.
میزان قابل توجهی از پسماندهای الکترونیکی در سیستم ما جمع آوری میشود و با در نظر داشتن این نکته قابلیتی وجود دارد که بتوانیم پسماندهای الکترونیکی را در زمان های مشخصی جمع آوری کنیم و به مراکز مجاز انتقال دهیم. هدف از جایزه ای که ما برای کاربران در نظر گرفتیم، صرفا برای معنا بخشیدن به بازیافت و فعالیتی است که آن کاربر انجام میدهد. با الگو گرفتن از کشورهای توسعه یافته، ما این طرح را برای فرهنگسازی انجام دادیم و قاعدهای برای تبادل پسماند با پول وجود ندارد.