فناوری در بحران، تکنولوژی چگونه به عملیات نجات کمک می‌کند

استفاده از فناوری در عملیات‌های نجات و مدیریت بحران به عواملی مانند زمین، زیرساخت‌های موجود در نزدیکی محل سقوط، منابعی که می‌توانند به سرعت در منطقه مستقر شوند و شرایط خاص حادثه بستگی دارد. توجه به این نکته ضروری است که ترکیبی از این فناوری‌ها، همراه با تیم‌های جست‌وجو و نجات آموزش‌دیده و مجهز، در چنین شرایط بحرانی به کار گرفته می‌شوند تا شانس موفقیت‌آمیز عملیات نجات را به حداکثر برسانند. بنابراین علاوه بر دسترسی به فناوری، آموزش استفاده از آن‌ها و مانور‌های تمرینی قبلی نیز مهم است که نیاز به یک مدیریت دوراندیش و مسلط دارد.

تصویربرداری ماهواره‌ای و سنجش از راه دور

فناوری‌های تصویربرداری ماهواره‌ای و سنجش از دور از ابزار‌های ضروری در سناریو‌های واکنش اضطراری و مدیریت بحران هستند. به‌ویژه در شرایطی که دسترسی به مناطق دورأفتاده یا غیرقابل دسترس محدود است.

یکی از مزیت‌های اولیه تصویربرداری ماهواره‌ای، توانایی آن در ارائه دید پرنده (bird eye view) از مناطق وسیع است که امکان شناسایی سریع محل سقوط و موانع یا خطرات احتمالی در مجاورت را فراهم می‌کند. سیستم‌های ماهواره‌ای پیشرفته می‌توانند تصاویری با وضوح بالا ثبت کنند و امکان تجزیه و تحلیل دقیق از محل سقوط و محیط اطراف آن را فراهم کنند. علاوه بر این، تصاویر ماهواره‌ای را می‌توان با سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی (GIS) برای تسهیل برنامه‌ریزی و هماهنگی مؤثر عملیات نجات، ادغام کرد.

علاوه بر تصاویر ماهواره‌ای سنتی، فناوری‌های سنجش از دور مانند LiDAR (باکمک نور و لیزر) و تصویربرداری فراطیفی، داده‌های دقیق‌تر و مؤثرتری ارائه می‌دهند. سیستم‌های LiDAR از پالس‌های لیزری برای ایجاد نمایش‌های سه بعدی بسیار دقیق از زمین، از جمله پوشش گیاهی، تغییرات ارتفاع و موانع احتمالی استفاده می‌کنند. این اطلاعات برای برنامه‌ریزی مسیر‌های دسترسی ایمن و شناسایی مناطق فرود بالقوه برای تیم‌های نجات و تجهیزات بسیار ارزشمند است.

از سوی دیگر، تصویربرداری فراطیفی (hyperspectral imaging)، داده‌ها را در طیف وسیعی از طیف الکترومغناطیسی ضبط می‌کند و امکان شناسایی مواد و مواد خاص را فراهم می‌کند. این قابلیت در تشخیص خطرات احتمالی، مانند نشت مواد شیمیایی یا سوخت، که ممکن است بر ایمنی پرسنل امداد و نجات و بازماندگان سقوط تأثیر بگذارد، مفید است.

علاوه بر این، فناوری‌های تصویربرداری ماهواره‌ای و سنجش از راه دور را می‌توان با سایر سیستم‌های پیشرفته، مانند وسایل نقلیه هوایی بدون سرنشین (UAV) یا پهپاد‌ها ترکیب کرد تا آگاهی از موقعیت و نظارت مستمر از محل سقوط را به‌طور همزمان ارائه دهد. این هم افزایی امکان به روز‌رسانی مداوم در مورد شرایط در حال تغییر را فراهم می‌کند، هماهنگی مؤثرتری در تلاش‌های امداد و نجات و تضمین ایمنی همه طرف‌های درگیر را ممکن می‌سازد.

پهپاد‌ها، پرنده‌های هدایت‌پذیر

پهپاد‌ها (پرنده‌های هدایت‌پذیر از دور) در عملیات واکنش اضطراری و جستجو و نجات، به ویژه در موقعیت‌هایی که شامل مناطق دورأفتاده یا غیرقابل دسترس است، ابزار ارزشمندی هستند. استقرار پهپاد‌ها می‌تواند کارایی و اثربخشی تلاش‌های امداد و نجات را به میزان قابل توجهی افزایش دهد.

یکی از مزیت‌های اولیه پهپاد‌ها توانایی آن‌ها در بررسی و ارزیابی سریع محل سقوط و مناطق اطراف آن از هوا است. این وسایل نقلیه هوایی را می‌توان به دوربین‌های با وضوح بالا، سنسور‌های تصویربرداری حرارتی و سایر فناوری‌های تصویربرداری پیشرفته مجهز کرد که داده‌های بصری همزمان و آگاهی دقیق از موقعیت جغرافیایی را ارائه می‌دهد. این اطلاعات برای تیم‌های جستجو و نجات بسیار ارزشمند است و به آن‌ها امکان می‌دهد خطرات احتمالی را شناسایی کنند، بازماندگان را بیابند و مناسب‌ترین اقدام را برنامه‌ریزی کنند.

پهپاد‌ها همچنین می‌توانند نقش مهمی در رساندن لوازم ضروری اولیه مانند غذا، آب و تجهیزات پزشکی به محل سقوط هواپیما داشته باشند. توانایی آن‌ها برای دسترسی به زمین‌های صعب‌العبور و عبور از موانع، تضمین می‌کند که منابع حیاتی در سریع‌ترین زمان ممکن به افراد نیازمند می‌رسند. علاوه بر این، برخی از پهپاد‌ها به طور خاص برای حمل و نقل بار طراحی شده‌اند که قادر به حمل محموله‌های قابل توجه در مسافت‌های طولانی هستند.

در شرایطی که زمان بسیار مهم است، پهپاد‌ها را می‌توان برای ایجاد شبکه‌های ارتباطی موقت مورد استفاده قرار داد که امکان انتقال مطمئن و ایمن داده بین تیم‌های نجات و مراکز فرماندهی را فراهم می‌کنند. این قابلیت به ویژه در مناطق دورأفتاده که زیرساخت‌های ارتباطی ممکن است محدود یا وجود نداشته باشد، بسیار ارزشمند است.

علاوه بر این، پهپاد‌ها می‌توانند به حسگر‌ها و فناوری‌های پیشرفته مانند LiDAR (یک فناوری لیزری مانند رادار) و دوربین‌های مادون قرمز مجهز شوند که می‌توانند به مکان‌یابی بازماندگان و نقشه‌برداری از زمین با جزئیات بالا کمک کنند. این اطلاعات می‌تواند برای برنامه‌ریزی مسیر‌های دسترسی ایمن برای تیم‌های زمینی و شناسایی مناطق فرود بالقوه برای هواپیما‌های بزرگتر یا هلیکوپتر‌های تخلیه پزشکی استفاده شود.

توجه به این نکته ضروری است که استفاده از پهپاد در عملیات واکنش اضطراری و جستجو و نجات تابع مقررات و دستورالعمل‌های سختگیرانه‌ای است تا ایمنی و رعایت قوانین هوانوردی تضمین شود. آموزش صحیح و هماهنگی با مقامات مربوطه برای به حداکثر رساندن اثربخشی این ابزار قدرتمند و در عین حال به حداقل رساندن خطرات احتمالی ضروری است.

بیشتر بخوانید: آیا باید رمز گوشی خود را با شریک زندگیمان به اشتراک بگذاریم؟

ارتباطات بی‌سیم و فناوری‌های ردیابی

ایجاد کانال‌های ارتباطی بی‌سیم قابل اعتماد و قوی در موقعیت‌های واکنش اضطراری، به‌ویژه هنگام برخورد با حوادث در مناطق دورأفتاده یا غیرقابل دسترس مهم است. یکی از فن‌آوری‌های ضروری در چنین سناریو‌هایی، تلفن‌های ماهواره‌ای است که از شبکه‌های ماهواره‌ای برای ارائه قابلیت‌های ارتباط صوت و داده استفاده می‌کنند. این دستگاه‌های قوی ارتباط بی‌وقفه بین تیم‌های نجات، مراکز فرماندهی و سایر ذینفعان را تضمین می‌کنند.

فرستنده‌های مکان‌یاب اضطراری (ELT) معمولاً در وسایل نقلیه پروازی وجود دارد و در پرواز‌های VIP برای مقامات بالا ممکن است از چند فرستنده به‌طور همزمان استفاده شود. فرستنده‌های ELT به طور خودکار در هنگام برخورد فعال می‌شوند و سیگنال‌هایی را در فرکانس‌های اضطراری تعیین شده برای کمک به مکان‌یابی محل سقوط ارسال می‌کنند.

سیستم‌های اعلان اضطراری ماهواره‌ای کاربرد‌های گسترده‌ای در عملیات نجات دارند. سیستم‌هایی مانند COSPAS-SARSAT و ارائه‌دهندگان تجاری می‌توانند فرستنده‌های اضطراری را شناسایی و به سرعت به هماهنگ‌کننده‌های نجات هشدار دهند.

علاوه بر تلفن‌های ماهواره‌ای، چراغ‌های راهنما و چراغ‌های مکان یاب (PLBs) ابزار ارزشمندی برای ردیابی و مکان‌یابی افراد در بحران هستند. این دستگاه‌ها سیگنال‌هایی را از طریق شبکه‌های ماهواره‌ای مخابره می‌کنند و به تیم‌های جستجو و نجات اجازه می‌دهند تا مکان بازماندگان را دقیقاً مشخص کنند. سیستم‌های ردیابی پیشرفته، مانند سیستم‌هایی که از فناوری‌های GPS (سیستم موقعیت‌یابی جهانی) و GLONASS (سیستم ناوبری ماهواره‌ای جهانی) استفاده می‌کنند، می‌توانند داده‌های موقعیت مکانی را به‌طور همزمان ارائه دهند و نظارت مستمر و پاسخ به موقع را ممکن می‌سازند.

علاوه بر این، شبکه‌های مش بی سیم (wireless mesh networks) به عنوان یک راه حل قابل اعتماد برای ایجاد شبکه‌های ارتباطی موقت در مناطق دور دست ظاهر شده‌اند. این شبکه‌های خود پیکربندی و خود ترمیمی می‌توانند به سرعت مستقر شوند و قابلیت‌های ارتباطی را فراتر از محدوده سیستم‌های بی سیم گسترش دهند. این فناوری به‌ویژه در سناریو‌هایی که زیرساخت‌های ارتباطی ممکن است در دسترس نباشد مفید است و ارتباطات بدون وقفه را در طول عملیات نجات حیاتی تضمین می‌کند.

مکمل این فناوری‌ها، سیستم‌ها و شبکه‌های حسگر پیشرفته شناسایی فرکانس رادیویی (RFID) هستند که می‌توانند برای ردیابی و نظارت بر پرسنل، تجهیزات و منابع در زمان واقعی استفاده شوند. این سیستم‌ها می‌توانند بینش‌های ارزشمندی را در مورد مکان و وضعیت دارایی‌ها ارائه دهند و تخصیص کارآمد منابع و افزایش آگاهی موقعیتی را برای تیم‌های نجات فراهم کنند.

هواپیما‌های تخصصی یا آئروستات‌ها (aerostats) مانند بالن می‌توانند به عنوان تقویت‌کننده‌های سیستم‌های شناسایی و ارتباطات هوایی برای گسترش برد رادیو‌ها و سایر سیگنال‌ها در مناطق دورأفتاده استفاده شوند.

پشتیبانی پزشکی از راه دور

در شرایط اضطراری بحرانی، مانند سقوط هلیکوپتر ریاست جمهوری در یک مکان دورأفتاده، حمایت پزشکی به موقع و مؤثر می‌تواند به معنای تفاوت بین مرگ و زندگی باشد. فناوری‌های پزشکی از راه دور و پشتیبانی پزشکی از راه دور شیوه ارائه مراقبت‌های پزشکی اورژانسی را متحول کرده است و متخصصان مراقبت‌های بهداشتی را قادر می‌سازد تا راهنمایی‌ها و کمک‌های تخصصی را حتی در صورت جدا شدن فیزیکی از محل حادثه ارائه دهند.

سیستم‌های پزشکی از راه دور از فناوری‌های ارتباطی پیشرفته، از جمله اتصالات اینترنت پرسرعت، ویدئو کنفرانس و دستگاه‌های پزشکی تخصصی استفاده می‌کنند تا مشاوره‌های بلادرنگ و نظارت از راه دور بیمار را تسهیل کنند. این سیستم‌ها به تیم‌های پزشکی در محل اجازه می‌دهند تا با متخصصان و کارشناسان مستقر در مراکز پزشکی دوردست مشورت کنند و امکان تشخیص سریع، توصیه‌های درمانی و راهنمایی در مورد رویه‌های پزشکی پیچیده را فراهم کنند.

یکی از مزایای کلیدی پزشکی از راه دور، توانایی به اشتراک‌گذاری و انتقال سریع داده‌های حیاتی بیمار، مانند تصاویر پزشکی، نتایج آزمایش، و علائم حیاتی است، که به متخصصان پزشکی از راه دور امکان می‌دهد تصمیمات آگاهانه بگیرند و برنامه‌های درمانی مناسب را ارائه دهند. این قابلیت به ویژه در محیط‌های دورأفتاده یا سخت که دسترسی به تخصص‌های پزشکی تخصصی ممکن است محدود باشد ارزشمند است.

علاوه بر این، ادغام پزشکی از راه دور با فناوری‌های پیشرفته مانند واقعیت افزوده (AR) و واقعیت مجازی (VR) امکانات جدیدی را برای پشتیبانی پزشکی از راه دور باز کرده است. سیستم‌های AR و VR می‌توانند تجسم‌های همهجانبه و تعاملی را ارائه دهند و به متخصصان راه دور اجازه می‌دهند تا تیم‌های پزشکی در محل را از طریق روش‌ها یا جراحی‌های پیچیده راهنمایی کنند، گویی که از نظر فیزیکی در صحنه حضور دارند.

وسایل نقلیه زمینی خودران و بدون سرنشین

ادغام وسایل نقلیه زمینی خودران و سیستم‌های زمینی بدون سرنشین در واکنش اضطراری یک ظرفیت پتانسیل فوق‌العاده در سناریو‌های مربوط به محیط‌های دورأفتاده یا خطرناک است. وسایل نقلیه زمینی خودمختار (AGVs) وسایل نقلیه خودرانی هستند که قادر به حرکت و عملیات بدون دخالت انسان هستند. این خودرو‌ها از فناوری‌های پیشرفته مانند حسگر‌های پیشرفته، بینایی رایانه و الگوریتم‌های هوش مصنوعی برای درک محیط اطراف خود، نقشه‌برداری از محیط خود و برنامه‌ریزی مسیر‌های بهینه استفاده می‌کنند. AGV‌ها را می‌توان به محموله‌های مختلف از جمله تجهیزات نجات، تجهیزات پزشکی و سیستم‌های ارتباطی مجهز کرد که امکان تحویل سریع و کارآمد منابع حیاتی به محل سقوط را فراهم می‌کند.

از سوی دیگر، سیستم‌های زمینی بدون سرنشین (UGS)، سکو‌های روباتیک خودگردان هستند که برای کار در زمین‌ها و محیط‌های چالش برانگیز که ممکن است برای پرسنل انسانی خطرناک یا غیرقابل دسترس باشند، طراحی شده‌اند. این سیستم‌ها را می‌توان به طیف وسیعی از سنسور‌ها، دوربین‌ها و ابزار‌های تخصصی مجهز کرد که به آن‌ها اجازه می‌دهد کار‌هایی مانند شناسایی، پاکسازی موانع و حتی عملیات جستجو و نجات را در مناطقی که برای امدادگران انسانی بسیار خطرناک است، انجام دهند.

یکی از مزایای کلیدی AGV‌ها و UGS‌ها توانایی آن‌ها برای کار در شرایط خطرناک، مانند زمین‌های ناپایدار، آب و هوای شدید، یا وجود مواد سمی یا رادیواکتیو، بدون به خطر انداختن جان انسان‌ها است. این سیستم‌ها را می‌توان برای ارزیابی محل سقوط، یافتن بازماندگان و ارائه آگاهی از موقعیت به تیم‌های نجات مستقر کرد و امکان تصمیم‌گیری آگاهانه‌تر و تخصیص منابع مؤثر را فراهم کرد.

علاوه بر این، ادغام AGV‌ها و UGS‌ها با سایر فناوری‌های پیشرفته، مانند وسایل نقلیه هوایی بدون سرنشین (UAV)، شبکه‌های ارتباطی بی سیم و سیستم‌های نقشه‌برداری پیشرفته، می‌تواند یک سیستم پاسخگویی جامع و هماهنگ ایجاد کند. این رویکرد چند وجهی امکان به اشتراک‌گذاری داده‌ها در زمان واقعی، افزایش آگاهی موقعیتی و هماهنگی یکپارچه بین دارایی‌های مختلف درگیر در عملیات نجات را فراهم می‌کند.