فیلتر تلگرام در ایران بهانههای مختلفی داشت و یکی از آنها عرضه رمز ارز اختصاصی این پیامرسان بود. اکنون ۶ سال از آن زمان میگذرد و مدیران تلگرام با معرفی اکوسیستم تون (TON)، نه تنها با عرضه یک پول خصوصی در حال سادهسازی خرید و فروش بر بستر آن هستند که به صورت جدی تهدیدی برای مالیاتستانی به شمار میروند.
به گزارش پیوست، تعداد کاربران ایرانی تلگرام در شرایطی که سالهاست درگیر فیلترینگ شده، نشان دهنده اعتماد کاربران ایرانی به این پلتفرم است. اعتمادی که این بستر را به یک بازار کمنظیر برای کسب درآمد یا عرضه کالا و خدمات کسبوکارها تبدیل کرده است. با این حال کسب درآمد از تلگرام تاکنون با درگاههای پرداخت ریالی، کارتبهکارت و دیگر روشها صورت میگرفت. روندی که امروزه با اکوسیستم تون بازتعریف شده و کاربران میتوانند از کاربردهای این اکوسیستم بهرهمند و از مشکلات پرداختهای خارج از اپلیکیشن بینیاز شوند.
در حال حاضر کاربردهای مخلتفی از جمله خرید شماره مجازی، نامکاربری، کسب درآمد از تبلیغات یا اجرای کمپینهای تبلیغاتی روی تلگرام با استفاده از تون فراهم شده است. همچنین به واسطه ناتکوین میلیونها کاربر با تون (TON) و کاربرد آن در تلگرام آشنا شدهاند. تلگرام با اکوسیستم بلاکچینی تون مفهومی به نام سوشالکوین را معرفی کرده است. شکلی از پول خصوصی که میتواند پتانسیل بالقوه این بازار را فعال و درآمد کسبوکارها را افزایش دهد.
بیتکوین، آلتکوین و سوشالکوین
سوشالکوین مفهومی است که فیسبوک با زیرمجموعههایی شامل اینستاگرام و واتسآپ، در پروژه لیبرا سعی داشت آن را پیادهسازی و ابتکار عمل را به دست بگیرد. اما خیلی زود به در بسته رگولاتوری در آمریکا برخورد و توسعه آن متوقف شد.
محمدابراهیم احمدی، مدیرعامل شتابدهنده بلاکچین اکتا، رمز موفقیت تون را در توسعه غیرمتمرکز این پروژه میداند. به گفته او: در پروژه تون با شکلگیری مشکلات (و خروج تلگرام از آن)، گروه دیگری فرآیند توسعه را برعهده گرفتند که این گروه با توجه به این که هویت و موجودیت مستقلی در نقطهای که حاکمیتی بخواهد برای آنها چالش درست کند، نداشتند و افراد توانستند به صورت منبع باز توسعه را انجام دهند.
لیبرا، تونکوین یا شاید تلاشهای ایلان ماسک برای دوج در دستهای قرار میگیرند که تاکنون این کاربرد از ارزهای دیجیتال وجود نداشت. دستهای به نام سوشالکوینها که مجتبی صفری مدیرعامل استارتآپ دستیار هوشمند ارزهای دیجیتال بایتیکل آنها را این گونه تعریف میکند: در حال حاضر میتوان گفت سوشالکوینها در یک پلتفرم پیامرسان برای مجموعهای از جامعه کاربران با ویژگیهای کاربردی مختلف عرضه میشوند.
به گفته او: هرچند در گذشته تلاشهایی مانند لیبرا در فیسبوک را داشتیم که البته میتوان از آن به عنوان یک پروژه شکست خورده یاد کرد. اما تلگرام ثابت کرد فضای متفاوتی با دیگر پلتفرمها دارد و استقبال و اقبال کاربران هم همین موضوع را نشان میدهد. دوجکوین توییتر هم به نظر موضوع خیلی جدی در استراتژی این پلتفرم نبوده و ایلانماسک هم خیلی سابقه درخشانی در جامعه کریپتویی ندارد. در مورد تلگرام موضوع متفاوت بوده و علاوهبر اینکه حس کاربران و جامعه کریپتو به آن مثبت است، توانسته کاربردهای مهمی برای تون (TON) مانند خرید اشتراک پریمیوم یا درآمدزایی از تولید محتوای کانالها را تعریف کند.
به گفته احمدی: مزایا و مصارفی که سوشالکوینها برای کاربر نهایی ایجاد میکنند اینگونه تعریف میشود که تمامی ویژگیها و ارزشهایی که بلاکچین در اکوسیستم فناوریهای مالی بوجود آورده است در سوشالکوینها هم وجود دارد اما علاوه بر آنها موضوع اپلیکیشنهای غیرمتمرکز مطرح میشود و این ترتیب عملا میتوان دنیای وب۲ را در وب۳ کپی کرد.
او معتقد است: از سادهترین کاربردها میتوان به پرداخت دانگ در یک کافه برای جمعی از دوستان اشاره کرد که با استفاده از سوشالکوینها این امکان به راحتی در همان محیط شبکه اجماعی فراهم میشود. یا برای مثال کانالها و پیچهایی وجود دارند که کاربران در آنها محصولاتشان را عرضه میکنند که این عملیات میتواند با استفاده از یک قرارداد هوشمند و با یک مدل داوری خرید و فروش یا احراز هویت انجام شود.
این در حالیست که صفری معتقد است هنوز تلگرام به عنوان یک پلتفرم فعال در حوزه ایکامرس مطرح نیست و پیادهسازی آن هم میتواند برای تلگرام با چالشهای زیادی همراه شود. به گفته او: در حال حاضر تحولی که سوشالکوینی مانند تون رقم میتواند بزند، در حد پیامرسانی و زیرساختهای تلگرام است. به این دلیل که در کالاها و خدمات اکوسیستمی خود تلگرام، دسترسی و کنترل در اختیار تلگرام است، اما در میان عرضهکنندگان کالا و خدمات خیلی تفاوت خاصی رقم نمیخورد و ارزهای مانند تتر میتواند استفاده بیشتری داشته باشند. هرچند تون هم میتواند مورد استفاده قرار گیرد اما قرار نیست مشکلات پرداخت در سوشال ایکامرسها را حل کند و جزو برنامههای این شبکه بلاکچینی هم این نیست که در اکوسیستمی خارجی کاربرد ایجاد کند.
تکنولوژی در مقابل مالیات
شکلگیری پولهای خصوصی یا وجود یک سوشالکوین در پلتفرمی مانند تلگرام به این معنی است که کاربران میتوانند بدون در نظر گرفتن ارزهای دولتی به فعالیتهای اقتصادی خود بپردازند. ارزهایی که به دست دولتها تحت عنوان ارز ملی منتشر میشوند علاوهبر کارکرد ذخیره و انتقال ارزش، امکان دخل و تصرف بی حد و مرزی را در اختیار منتشر کننده قرار میدهد و حتی دولتها میتوانند پول را از حساب افراد برداشت کنند.
در این میان موضوع مالیات هم مطرح میشود که باتوجه به افزایش قابل توجه مالیات در ایران در سال جاری و براساس گزارشهای منتشر شده، تاکنون بسیاری از افراد را به سمت استفاده از راههای جایگزین نقل و انتقال مالی سوق داده است. به این ترتیب با ورود سوشالکوینهایی مانند تون، روند مالیاتستانی میتواند بیشتر هم مختل شود.
مدیرعامل شتابدهنده بلاکچینی اکتا در این رابطه معتقد است: یکی از چالشهای رگولاتری موضوع مالیاتی است که از کسبوکارها دریافت میشود. با استفاده از سوشالکوینها اتفاقی که میافتد این است که دیگر حاکمیتها نمیتوانند به راحتی مالیات دریافت کنند و نیاز به ابزارهای پیچیده تخصصی دارند. این در حالی است که در فضای متمرکز میتوانند به راحتی از حساب افراد برداشت یا به خانه آنها مراجعه کنند. به این ترتیب خیلی از کسبوکارها احتمالا به این سمت میروند که با استفاده از سوشالکوینها هم درآمد خود را افزایش دهند و مالیات نپردازند.
همچنین به گفته او، یکی دیگر از مشکلات در خریدهای روی سوشالمدیا موضوع حجم خرید است و برای مثال ممکن است فردی بخواهد بیشتر از ۵۰ میلیون خرید کند اما درگاه این امکان را به او ندهد. اما با استفاده از سوشالکوینها کاربران میتوانند مبالغ بیشتر را با استفاده از درگاه کریپتویی به راحتی منتقل کنند.
