جستجو
برای جستجو متن مورد نظر وارد کنید و Enter بزنید برای بستن Esc بزنید.
تلسکوپ فضایی کپلر ناسا که برای اولین بار در سال ۲۰۰۹ به فضا پرتاب شد، به جستجوی سیارههای فراخورشیدی اختصاص یافت. در ابتدا قرار بود مأموریت کپلر تنها ۳٫۵ به طول بینجامد با اینحال این فضاپیما تا سال ۲۰۱۸ به بررسیهای خود ادامه داد. این تلسکوپ بیش از ۲۶۰۰ سیارهی فراخورشیدی را به صورت قطعی کشف کرد.
اغلب مواد فیزیکی موجود در جهان از هیدروژن و هلیوم تشکیل شدهاند. فلزینگی اصطلاحی است که ستارهشناسها برای توصیف عنصرهایی غیر از هلیوم و هیدروژن به کار میبرند. بر اساس دادههای جمعآوریشده از تلسکوپ کپلر، ستارههایی که عنصرهای متنوعتری دارند به احتمال بیشتری میزبان سیارههای فراخورشیدی در مدار خود هستند.
در روش میکرولنزینگ گرانشی از ستارهای دیگر به غیر از میزبان سیارهی فراخورشیدی استفاده میشود. وقتی یک ستاره از مقابل ستاره دیگر عبور کند، گرانش آن مانند نوعی عدسی عمل میکند که به بزرگنمایی نور ستارهی دیگر میانجامد. اگر ستارهی لنز شده دارای سیارهای در مدار خود باشد، جرم سیارهی فراخورشیدی باعث افزایش اثر بزرگنمایی میشود. ستارهشناسها از این روش برای جستجوی بیش از ۲۰ سیاره فراخورشیدی استفاده کردند.
قانون کلی برای شناسایی سیارههای فراخورشیدی رصد حرکت ستارهی آنها است. این روش که نوسان داپلر هم نامیده میشود، موفقترین روش برای کشف سیارههای فراخورشیدی بوده است به گونهای که تاکنون ۴۰۰ سیاره به این روش کشف شدهاند. سرعت شعاعی ستاره با اعمال کشش گرانشی از سوی سیارهی اطرافش تغییر میکند. در این حالت به نظر میرسد ستاره در حال لزریدن است.
روش گذار که از دید ما همان سوسوزدن ستاره است یکی از روشهای رایج برای کشف سیارههای فراخورشیدی به شمار میرود. ستارهشناسها با این روش میتوانند از زمین، مدارها و جرم سیارههای فراخورشیدی را از طریق فرکانس سوسوزدنشان تخمین بزنند.
برخلاف منظومه شمسی که در آن سیارهها حول مدار یک ستاره میچرخند، برخی منظومههای سیارهای میتوانند بیش از یک ستاره داشته باشند. این منظومههای دوتایی یا سه تایی زمینههای منحصربه فردی را با منابع متعدد تابشی فراهم میکنند.
برخی سیارههای فراخورشیدی پدیدههای آب و هوایی عجیبی را از خود نشان میدهند. برای مثال سیارههای موسوم به مشتری داغ، میتوانند به دماهای بسیار سوزان و طوفانهای شدید برسند.
تمام سیارههای فراخورشیدی تابع یک الگوی بیضیشکل یا مدور حرکت مداری نیستند. برخی سیارهها دارای مدارهایی خارج از مرکز و کشیدهشده هستند و سفری پرماجرا را حول محور ستارهی خود طی میکنند.
دانشمندان با تحلیل نور عبوری از جو سیارههای فراخورشیدی، میتوانند به دیدگاههای جالبی دربارهی ترکیب این سیارهها برسند. جو برخی سیارههای فراخورشیدی دارای عنصرهایی مثل بخار آهن، کربندیاکسید و حتی متان است.
سیاره فراخورشیدی به سیارهای خارج از منظومهی شمسی گفته میشود که در گروهها و انواع مختلفی دستهبندی میشود. اولین گروه، سیارههای سنگی مشابه زمین یا بزرگتر از زمین هستند که ابرزمین هم نامیده میشوند. ابرزمینها میتوانند در نقطهای به سیارههای گازی موسوم به مینینپتون تبدیل شوند. گروه بعدی سیارههای گازی هستند که خود به چند دستهی غولهای گازی، غولهای یخی و مشتریهای داغ تقسیم میشوند.
تاکنون بیش از ۵۰۰۰ سیاره فراخورشیدی کشف و تأیید شدهاند و این تعداد روزبهروز در حال افزایش است. بر اساس تخمینها تنها ۱۰ میلیارد سیاره شبیه به زمین در کهکشان راه شیری وجود دارند. سیارههای شبیه به زمین معمولا در کمربند حیات ستارههای خود قرار دارند. در منطقه کمربند حیات، دمای سیاره به قدری مناسب است که امکان جاری شدن آب مایع سطحی روی آن وجود دارد و همین ویژگی میتواند پتانسیل حیات را افزایش دهد. پژوهشگرها امیدوارند با ساخت تلسکوپهای پیشرفتهتر به دادههای بیشتری از سیارههای فراخورشیدی دست پیدا کنند چرا که درک سیارههای فراخورشیدی به ما کمک میکند به درک بهتری از سیاره خود و دنیای اطرافمان برسیم.