طراحی محصول چیست؟
برای طراحی محصول مانند سایر واژگان توصیفی، تعاریف زیادی بیان شده است که در زیر به برخی از آنان اشاره میکنیم.
1) طراحی محصول به معنی ایجاد یک محصول جدید است که این محصول توسط کسب و کارها به خریداران و مشتریان فروخته میشود. (ویکی پدیا)
2) طراحی محصول به مجموعه از اقدامات از قبیل ایده، تولید، آزمایش و توسعه برای یک محصول گفته میشود که این محصول میتواند به صورت فیزیکی یا ارائه یک خدمت باشد.
3) طراحی محصول فرایند ایده پردازی، خلق و تولید مجدد محصولاتی است که می تواند نیاز کاربر را بر طرف کند و یا بازار مشخصی را هدف قرار دهد.
با توجه به تعاریف بالا باید به چند نکته کلیدی توجه کرد. اول آنکه در این تعاریف، “ایجاد” به منزل “طراحی” در نظر گرفته شده است. یعنی تا زمانی که یک ایده برای محصول به مرحله اجرا نرسد و به عبارتی صرفا در ذهن طراح به صورت ایده باقی بماند، طراحی محصول شکل نگرفته است. همچنین در تعاریف جدید، محصول صرفا به عنوان یک شی فیزیکی در نظر گرفته نمیشود بلکه هر کالا فیزیکی، خدمت یا محصول دیجیتالی که بتواند نیازی از مشتری را برطرف نماید، به عنوان محصول در نظر گرفته میشود.
طراح محصول کیست؟
طراحهای محصول و تیمهای آنها وظیفه دارند مشکلات، نیازها و مسائل کاربری را در غالب طراحی یک محصول «خوب» حل کنند و البته در این راه حداکثر سود را به ذینفع برسانند. آنها با دپارتمانهای مختلف در شرکت در ارتباطتند، به طور مستقیم برای کاربر و به طور غیر مستقیم برای پایههایی که کسب و کار بر روی آن استوار شدهاند فعالیت میکنند.
به طور مثال، ذینفع (Stakeholder) مشکلی را عنوان میکند. طراح محصول باید این مشکل را حل کند، او شروع به جمعآوری و مطالعه اطلاعات و دادهها از منابع مختلف میکند، دادههای کمی و کیفی رفتار کاربران را مطالعه و تحلیل میکند، محصولات مشابه را از ابعاد مختلف بررسی میکند و نهایتا بر اساس هدف اصلی و بنیانی محصول شروع به طرح راه حل میکند.
در روند تولید یک محصول دیجیتال، فعالیتهای مجزا و زیادی انجام میشوند که همه ما با اغلب آنها آشناییم. برخی از فعالیتها و تخصصهای لازم که عموما هرکدام که به عنوان مشاغل مجزا مطرح می شوند اینها هستند:
- طراحی تعامل و تجربه کاربری (Interaction and User Experience)
- طراحی بصری و گرافیک (Visual and Graphics)
- طراحی تصاویر متحرک و انیمیشن (Motion and animation)
- تحقیق درباره کاربر (User Research)
- آنالیز داده (Data Analysis)
- تدوین استراتژی کسب و کار
هر کدام از تخصصهای بالا عنوان شغلی مجزایی با متخصصین و کارشناسان خود هستند. اما طراح محصول از نظر من فردیست که بتواند همه کارهای بالا را انجام دهد.
در نهایت به قول آقای اریکسون که طراح محصول در اسپاتیفای:
اگر به طراح محصول راه حل ارائه بدهند او میتواند ایرادات آن راه حل را بیابد. اگر به طراح محصول مشکل را ارائه بدهند او راه حل را پیدا خواهد کرد. درواقع طراح محصول مداوم درحال یافتن راه حل است تا اینکه صورت مسئله عوض شود.
چگونه بهترین فیچرها را برای توسعه محصول خود انتخاب کنیم؟
چگونگی اولویت بندی فیچرها همیشه یک موضوع داغ برای تیم های محصول بوده است. حتی مدیران محصول با وسواس بیشتری برای اینکه کدام فیچر در نقشه راه محصول قرار گیرد عمل می کنند و همیشه این سوال مطرح است که چگونه با وجود فرصت های زیاد برای منابع محدود تصمیم گیری کنیم.
در این بخش سعی کردیم هفت راهکار محبوب برای اولویت بندی فیچرها را به صورت تیتروار خدمت شما ارائه میکنیم تا بعد ها در مورد هر یک از این موارد توضیحات کاملی خدمتتان ارائه کنیم:
- مدل ارزش در مقابل پیچیدگی (Value versus Complexity Quadrant)
- مدل نمره دهی وزنی (Weighted Scoring)
- مدل کانو (Kano Model)
- مدل خرید یک فیچر (Buy a Feature)
- مدل نمره دهی فرصت (Opportunity Scoring)
- مدل گروه بندی وابستگی ها (Affinity Grouping)
- مدل نقشه برداری داستان (Story Mapping)
اگر در حال توسعه یک محصول جدید و یا اینکه در حال حفظ و نگهداری از یک محصول باشید به کمک این 7 راهکار می توانید فیچرهایی که مد نظرتان هست را اولویت بندی کرده و به ترتیب پیاده سازی کنید. در طول این روند باید در نظر داشته باشید که مکالمات گروهی شما بیشتر از اینکه کدام روش را انتخاب می کنید در اولویت بندی فیچرها اهمیت دارد.
در طراحی محصول دیجیتال به چه نکاتی باید توجه کرد؟
قبل از آنکه بخواهیم به نکات مهم در طراحی محصول دیجیتال بپردازیم، بهتر است بدانیم برای طراحی یک محصول فیزیکی باید به چه مولفههایی توجه کرد. هر محصول از سه قسمت اصلی تشکل شده است.
1- هسته یا فایده محصول (مولفه ارزش)
2- بدنه محصول (مولفه بصری و کاربردی)
3- پوسته محصول.
برای آنکه با مولفه ارزش محصول آشنا شویم بهتر است به این دو سوال جواب دهیم.
الف) مشتری چه چیزی میخواهد از ما بخرد؟ ب) با محصول ما چه نیازی از مشتری برطرف میشود؟
اگر بتوانیم به این دو سوال پاسخ دهیم در حقیقت نیاز مشتری را شناسایی کردهایم. اینکه بدانیم محصول ما چه نیازی از مشتری را پاسخ میدهد، در طراحی مولفههای بصری محصول که همان شکل ظاهری آن است به ما کمک زیادی میکند.
مثلا اگر ما رستوران داشته باشیم و بدانیم که نیاز مشتری علاوه بر رفع گرسنگی، سرعت بالا در اخذ خدمت نیز هست ( مولفه ارزش) باید در انتخاب محصولمان علاوه بر پخت مطبوع غذا، سرعت آماده سازی آن را نیز در نظر بگیریم. (مولفه بصری و کاربردی)
گام سوم در طراحی محصول پوسته محصول است. پوسته محصول به مواردی گفته میشود که در بدنه محصول قرار ندارد ولی در توسعه و فروش و تحویل آن به دست مشتری کمک میکند. مواردی مانند خدمات پس از فروش، برندینگ، نام تجاری، تحویل محصول، خدمات اعتباری و … .
حال با توجه به نکات ذکر شده در طراحی محصول فیزیکی، میتوان با دید بهتری طراحی محصول دیجیتال را بررسی کرد.