ارزش حقیقی تراکنشها در سال ۱۴۰۲ طبق گزارش سالانه شاپرک با وجود افزایش ۱۰.۴۲ درصدی در تعداد تراکنشها، ۵.۴۷ درصد کاهش یافته است.
به گزارش پیوست،گزارش اقتصادی سالانه شرکت شبکه الکترونیکی پرداخت کارت (شاپرک) مربوط به عملکرد شبکه پرداخت در سال ۱۴۰۲ منتشر شد. این گزارش در چهار سرفصل «شاخصهای عملکردی شاپرک»، «کیفیت خدمات پرداخت کارتی»، «بررسی عملکرد شرکتهای ارائه دهنده خدمات پرداخت» و بررسی عملکرد بانکهای صادرکننده و پذیرنده به موضوع صنعت پرداخت الکترونیکی کشور پرداخته است.
این گزارش نشان میدهد در سال ۱۴۰۲، کل تراکنشهای شاپرکی در شبکه پرداخت ۴۹ میلیارد و ۳۰۸ میلیون تراکنش بوده است و تعداد تراکنشهای شاپرک در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱ با رشد ۱۰.۴۲ درصدی همراه بوده است. ارزش تراکنشها نیز در سال ۱۴۰۲ نسبت به دوره مشابه رشدی ۳۳ درصدی را تجربه کرده است و از ۹۲ هزار و ۶۵۶ میلیارد ریال به ۱۲۳هزار و ۲۲۸ هزار میلیارد ریال در سال ۱۴۰۲ رسیده است. البته رشد ۳۳ درصدی ارزش اسمی تراکنشها در سال ۱۴۰۲ نسبت به ۱۴۰۱ بدون در نظر گرفتن اثر افزایش تورم و افزایش نرخهاست.
در واقع جدول مقایسه رشد اسمی و حقیقی ارزش سالانه تراکنشهای شبکه شاپرک نشان میدهد ارزش اسمی تراکنشهای شاپرک در حالی رشد ۳۲.۹۹ درصدی را نسبت به سال قبل تجربه کرده است که میزان رشد ارزش حقیقی تراکنشهای شاپرک در زمان مشابه ۵.۴۷ درصد کاهش یافته است.
تعداد ابزارهای پذیرش ۹.۵۳ درصد رشد کرده است
در ادامه شاپرک به موضوع سهم ابزارهای پذیرش اشاره کرده و توضیح داده است: در پایان اسفندماه ۱۴۰۲ بیش از ۱۱.۷ میلیون ابزار پذیرش در سراسر کشور توزیع شده است. از این تعداد ۸۹.۹۸ درصد ابزار کارتخوان فروشگاهی، ۹.۹۶ درصد ابزار پذیرش اینترنتی و ۰.۰۶ درصد ابزار پذیرش موبایلی است.
بر اساس گزارش شاپرک تغییر سهم ابزار کارتخوان فروشگاهی، اینترنتی و موبایلی از کل ابزارها در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱ به ترتیب برابر ۱.۴۸- ، ۲.۵۸ و ۱.۱۰- درصد بوده است که در این میان ابزار پذیرش اینترنتی بیشترین رشد را به خود اختصاص داده است. همچنین در مجموع تعداد ابزارهای پذیرش در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱ ، ۹.۵۳ رصد رشد کرده است.
کارتخوان فروشگاهی همچنان محبوب
بیشترین سرانه ابزار شاپرکی متعلق به ابزار کارتخوان فروشگاهی با هزار ۷۰۸ ابزار به ازای هر ۱۰هزار نفر فرد بالای ۱۸ سال در کشور و کمترین آن متعلق به ابزارهای پذیرش موبایلی برابر با حدود یک ابزار به ازای هر ۱۰هزار نفر فرد بالای ۱۸ سال در کشور است. بیشترین کاهش در سرانه ابزارهای پذیرش شاپرک متعلق به ابزار پذیرش موبایلی است که نسبت به اسفند ماه سال ۱۴۰۱ بیش ۹۴ درصد کاهش یافته است.
مقایسه عملکرد هر ابزار پذیرش نشان میدهد در مجموع ۹۱.۹۰ درصد مجموع تراکنشهای سال ۱۴۰۲ در اختیار ابزار کارتخوان فروشگاهی است. این سهم نسبت به سال ۱۴۰۱ نزدیک به ۰.۴۵ درصد کم شده است. به علاوه سهم ابزار پذیرش اینترنتی و موبایلی نسبت به زمان مشابه در سال ۱۴۰۲ نیز به ترتیب ۰.۷۷ افزایش و ۰.۳۲ درصد کاهش یافتهاند. سهم ابزار پذیرش اینترنتی در مبلغ تراکنشها در سال ۱۴۰۲ ضمن افزایش ۰.۷۷ درصدی تعداد ابزار پذیرش اینترنتی نسبت به سال ۱۴۰۱، حدود ۴.۳۰ درصد رشد را نسبت به سال قبل تجربه کرده است.
در ادامه نیز آمده است که سهم ابزار پذیرش موبایلی در مبلغ تراکنشها نیز در سال ۱۴۰۲ نسبت به ۱۴۰۱ حدود ۰.۰۲ درصد کاهش یافته است.
همچنین متوسط مبلغ تراکنش ابزار پذیرش اینترنتی در سال ۱۴۰۲ همراه با افزایش ۲۶.۵۹ درصدی نسبت به سال ۱۴۰۱ است. از طرفی متوسط مبلغ تراکنش ابزار پذیرش کارتخوان فروشگاهی در سال ۱۴۰۲ افزایش ۹.۹۶ درصدی را تجربه کرده است.
هر چند مقایسه این ارقام نشان میدهد که ابزار پذیرش اینترنتی در مجموع در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱ رشد یافته است اما همچنان نتوانسته است سهم بیشتری از کارتخوانهای فروشگاهی را از آن خود کند. یکی از دلایل کمتر توسعه یافته بودن ابزار پذیرش اینترنتی نیاز به توسعه گوشیهای هوشمند در سراسر کشور و توسعه یافتگی و در دسترس بودن اینترنت برای تمامی بخشهای کشور است.
در ادامه این گزارش آمده است سرویس خرید کالا و خدمات روی ابزار شاپرکی با افزایش ۰.۶۴ درصدی نسبت به سال ۱۴۰۱ دارای بیشترین سهم از کل تعداد تراکنشهای سال ۱۴۰۲ بوده و به سهم ۸۹.۸۸ رسیده است.
همچنین دامنه مبلغی تراکنشهای ابزار کارتخوان فروشگاهی نشان میدهد در سال ،۱۴۰۲ تعداد تراکنش های با مبلغ کمتر از ۶ میلیون ریال در ابزار کارتخوان فروشگاهی برابر با ۴۳ میلیارد و ۱۰۱ میلیون و ۵۱ هزار و ۸۳۷ عدد تراکنش بوده است.
در بخش مقایسه تغییرات سالانه شاخص نسبت دهکی نیز نشان میدهد متوسط مبلغ تراکنشهای دهک اول در اسفند ماه ۱۴۰۲ نسبت به فروردین ماه ۲۶.۹۰ درصد افزایش یافته و در مدت مشابه متوسط مبلغی تراکنش های دهک دهم افزایش ۴۷.۳۸ درصدی تجربه کرده است.
۹۲ درصد سهم تراکنشهای موفق
فصل دوم گزارش شاپرک به موضوع کیفیت انجام خدمات پرداخت الکترونیکی کارتی پرداخته است و عنوان شده که ۹۲.۸ درصد تراکنشها در سال گذشته موفقیت آمیز بوده است و خطای کاربری بیشترین درصد خطا را به خود اختصاص داده است.
کمترین و بیشترین درصد کیفیت خدمات شاپرک به ترتیب در ماههای اسفند و اردیبهشت ۱۴۰۲ رخ داده است.
بهترینها و ضعیفترینهای شرکتهای پرداخت
فصل سوم این گزارش نیز به عملکرد کلی شرکتهای ارائه دهنده خدمات پرداخت در سال ۱۴۰۲ پرداخته است.
در سال ۱۴۰۲ شرکت «به پرداخت ملت» با سهم ۲۰.۳۹ درصدی بیشترین سهم مبلغی را به خود اختصاص داده است. پس از آن شرکت پرداخت الکترونیک سامان با سهم ۱۸.۷۹ درصد از مبلغ تراکنشها دارای بیشترین سهم بازار است. پرداخت الکترونیک سداد و پرداخت الکترونیک پارسیان با سهم بازار ۱۱.۵۷ و ۱۰.۸۶ درصدی در جایگاه سوم و چهارم سهم بازار شرکتهای PSP از لحاظ مبلغ تراکنش قرار دارند.
بیشترین اختلاف بین سهم مبلغی تراکنشها در دو سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ در ابزار پذیرش اینترنتی با رقمی برابر با ۵.۱۹ درصد افزایش به شرکت پرداخت الکترونیک سپهر تعلق دارد. این شاخص در بازار مبلغی تراکنشهای کارتخوان فروشگاهی با نمایش ۲.۹۰ درصد افزایش، در اختیار شرکت پرداخت نوین آرین است. در ابزار پذیرش موبایلی، شرکت تجارت الکترونیک پارسیان با عددی برابر با ۷.۷۳ درصد افزایش ، بیشترین تغییرات سهم مبلغی را دارد.
در سال ۱۴۰۲ کمترین رقم شاخص نسبت مجموع کارتخوانهای کم تراکنش و فاقد تراکنش مالی به پایانههای فعال سیستمی هر شرکت، به شرکت به پرداخت ملت تعلق دارد. در مقابل بیشترین نسبت مذکور در شرکت «فراپردازان آروند امید» مشاهده میشود.
بررسی وضعیت بانکها
فصل چهارم این گزارش به وضعیت بانکهای صادر کننده و پذیرنده در سال ۱۴۰۲ پرداخته است و نشان میدهد که که بانک سپه با سهم ۱۷.۸۵ درصدی از تعداد تراکنش ها بالاترین سهم تعدادی و بانک ملت با سهم ۱۶.۷۲درصدی از مبلغ تراکنش ها، بالاترین سهم مبلغی را در سال ۱۴۰۲ را در اختیار دارند.
در میان کارتهای تراکنش دار در سال ۱۴۰۲ بین بانکها نیز بیشترین تعداد متعلق به کارت برداشت، سپس کارت هدیه و بن کارت بوده و کارت اعتباری کمترین تعداد را دارد.
در بخش جمعبندی گزارش شاپرک نیز خلاصه و چکیدهای از گزارش فوق ارائه شده است و آمده که از منظر مبلغی گردش مالی شاپرکی که مجموع مبالغ صادرکنندگی و پذیرندگی هر بانک است، بانک ملت، بانک ملی و صادرات بیشترین گردش مالی شاپرکی و موسسه اعتباری توسعه کمترین گردش مالی شاپرکی را در اختیار دارند.
نسخه کامل گزارش سالانه شاپرک (۱۴۰۲)