گزارش «فینتک در ایران: آنچه هست؛ آنچه خواهد بود» به بررسی ابعاد مختلف فرصتها و چالشهای پیش روی فعالان حوزه فناوری مالی در کشور پرداخته است. در گزارش مذکور، شرکت مکس قصد دارد چشماندازی از آیندهی فعالیت در حوزهی فین تک را در اختیار کنشگران این صنعت قرار دهد و با تکیه بر اسناد و گزارشهای معتبر داخلی و خارجی از روندی که فناوریهای مالی در کشور طی سالهای اخیر پشت سر گذاشتهاند، صحبت کند.
گزارش «فینتک در ایران: آنچه هست؛ آنچه خواهد بود» دارای دو بخش آسیبشناسی و وضعیتشناسی است.
بخش ابتدایی تحلیلی جامع از اکوسیستم فینتک و ساختار بازار آن در ایران محسوب میشود. برای دستیابی به این هدف، ابتدا بر اساس دادههای بهروز جمعآوریشده از منابع مختلف داخلی و خارجی، اکوسیستم فینتک کشور و مسیری که تا امروز پیموده، توصیف شده است. سپس، بر اساس طبقهبندی بانک مرکزی ایران که فینتکها را به شرکتهای بزرگ و استارتاپها تقسیمبندی میکند، محیط فعلی بازار فینتک کشور ارزیابی شده است.
اما مهمترین قسمت گزارش بخش آسیبشناسی است که به بیان چالشهای فعلی حوزههای مختلف فینتک از زبان کارشناسان و فعالان آن میپردازد و البته نظرسنجی جامعی از بیش از ۳۰ نفر از فعالان صنعت فینتک که در پیمایش هلدینگ سرمایهگذاری مکس شرکت داشتند و به سؤالاتی دربارهی وضعیت فعلی و دورنمای آن در سالهای آینده پاسخ دادند.
فینتک در ایران در فرازونشیب بایدها و نبایدها
امروز خاورمیانه شاهد موجی از استارتاپهای دیجیتال است و در این منطقه، صنعت فینتک بهتنهایی نرخ رشد مرکب سالانهی ۳۰ درصدی را تجربه میکند. بسیاری از کشورهای خاورمیانه درگیر مشکلات عمدهای مانند نرخ بالای بیکاری جوانان، کاهش ظرفیت بخش دولتی برای جذب نیروی کار جدید و نوسانات قیمت نفت هستند و بنابراین، توسعه استارتاپها و کسبوکارهای کوچک به استراتژی مهمی برای دستیابی به رشد فراگیر در این منطقه تبدیل شده، رویکردی که در ایران نیز بهوضوح مشهود است و در بخش اول گزارش به آن توجه شده است.
در این بخش با نگاه وضعیتشناسی روند شکلگیری صنعت فین تک در کشور مورد بررسی قرار گرفته است. مبنای آن نیز گزارش فینتک در ایران در نشریهی توسعهی خاورمیانه است. در قسمتی از این گزارش میخوانیم: «اگرچه ابتکارات متعددی از سوی دولت ایران توانسته است سرمایهگذاریهای کلان بخش خصوصی را جذب کند، ولی ایران همچنان با چالشها و موانعی روبهرو است که رشد بازار فینتک کشور را به تأخیر میاندازند. صنعت فینتک ایران از پتانسیل بالا و زیرساختی قدرتمند برخوردار است؛ با این حال، در مقایسه با قطبهای اصلی منطقه مانند ابوظبی و دبی، صنعت فینتک ایران به رونق بیشتری نیاز دارد.»
همه چالشهای نو شدن
از منظر توسعهی فناوریهای لازم شاید مهمترین چالش، زیرساختها باشند اما باید به این نکته اذعان داشت که فینتک در ایران به سبب دانش بهروز جوانان فعال در این حوزه و شوق آموختن مهارتهای لازم نزدیک به الگوها و مدلهای بینالمللی و جهانی حرکت میکند و این وسط ماجرای بزرگ جای دیگری است: وقتی که پای رگولاتوری به میان میآید؛ آن وقت است که باید پای درددل فعالان صنعت نشست و از ناملایمتیها و ناکامیها شنید.
در بخش دوم گزارش فیتک شرکت سرمایهگذاری مکس چالشهای فینتک در یک سال گذشته را از زبان کارشناسان حوزههای مختلف میشنویم. جواد بهره، رئیس هیئتمدیره بیتمکس؛ احسان قاضیزاده مدیرعامل بیتمکس؛ رضا خانکی، مدیرعامل شرکت ازکی سرمایه؛ سامان حقیقی، کارشناس بازار سرمایه؛ حامد کاظمی، رئیس هیئتمدیره شرکت رایینتک و مهدی مؤمنی، مدیرعامل ازکی وام از جمله کارشناسانی هستند که در گزارش «فینتک در ایران: آنچه هست؛ آنچه خواهد بود» به بیان نظرات خود پرداختهاند.
در این میان بالغ بر ۳۵ نفر از فعالان حوزه فین تک با شرکت در نظرسنجی شرکت سرمایهگذاری مکس با پاسخ به سؤالات مطرحشده دورنمایی کلی از فضای فناوری مالی در کشور ارائه میدهند.
ایران در میان ۶ کشور برتر شورای همکاریهای اسلامی
در ادامهی گزارش بررسی صنعت فینتک در ایران با وضعیتشناسی این پدیده طبق آمار و ارقام استاتیستا روبهرو خواهیم بود و در ادامه خلاصهای از گزارش «مروری کوتاه بر علم، فناوری و نوآوری ایران در سال۲۰۲۳» که از سوی مرکز تعاملات بین المللی علم و فناوری معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری و مرکز همکاری های تحول و پیشرفت ریاست جمهوری منتشر شده است، میخوانیم. این گزارش نمایی از سیاستگذاری در زمینهی فناوری و نوآوری و وضعیتی از آنچه تا سال ۲۰۲۳ بر اقتصاد دیجیتال و دانش بنیان کشور گذشته است، ارائه میدهد.
در نهایت گزارش با مقایسهای از جایگاه ایران در میان کشورهای شورای همکاریهای اسلامی به پایان میرسد.