سهم پرداخت‌یارها از کل تراکنش‌های پرداختی ۲ هزارم درصد است. در این چندسال پرداخت‌یارها با افت‌و‌خیز زیادی مواجه شده‌اند. مدیرعامل وندار گفت که در این دو سال وضع پرداخت‌یارها نسبت به سال‌های اولیه افت زیادی کرده است. به گفته مدیرعامل وندار، اختلاف نظر بین بانک مرکزی و فعالین صنعت بر سر واژه نوآوری است. نقطه‌ای که فعالین حوزه می‌گویند نوآوری، بانک مرکزی آن را تخلف می‌داند.
به گزارش پیوست، مهدی عبادی، مدیرعامل وندار درباره شرایطی که پرداخت‌یارها در پنج سال اخیر بعد از دریافت مجوز تجربه کرده‌اند گفت: مجوز پرداخت‌یاری از زمانی شکل گرفت که پرداخت‌یاری در اوج خود بود. قبل‌تر افرادی که بدون مجوز کار می‌کردند، بخش بزرگی از بازار را تشکیل می‌دادند، به همین دلیل زمانی که مجوز هم صادر شد، اوج دوران بود. تا سال ۱۴۰۰ اوج فعالیت پرداختیاریها بود اما بعد از سال ۱۴۰۰ با محدودیت‌هایی که توسط بانک مرکزی اعمال شد، فعالیت پرداختیاریها رو به افول رفت و درحال حاضر پرداخت‌یاری کمترین سهم بازار را دارد.
عبادی درباره دلیل محدودیت‌های بانک مرکزی توضیح داد: یک اختلاف نظر کلی بین بانک مرکزی و فعالین صنعت وجو دارد و این اختلاف نظر روی معنای کلمه نوآوری است. نگاه فعالین بازار به معنای کلمه نوآوری، شبیه کشورهای توسعه‌یافته است. اما نگاه بانک مرکزی کاملا منحصر به ایران است. نقطه‌ای که فعالین حوزه می‌گویند نوآوری، بانک مرکزی می‌گوید تخلف. به‌نظر می‌آید بانک مرکزی می‌خواهد یک بیزینس‌مدلی ایجاد کند و همه بر طبق آن کار کنند درصورتی که نوآوری این را نمی‌طلبد.
به گفته عبادی، نوآوری آنجایی اتفاق می‌افتد که یک محدودیت و کندی وجود دارد؛ مثلا در نقل و انتقال وجوه بین‌المللی از طریق بانک مرکزی، هزینه زیادی رد و بدل می‌شود، اما از این سمت ترنسفر وایز با مکانیزمی که چید، سرعت را افزایش و قیمت را کاهش داد. اینجا نوآوری اتفاق افتاد. در کشورهای مختلف وقتی سرعت تسویه‌حساب با پذیرندگان کند بود، نوآوری، پی‌پال و استرایپ به‌وجود آمد تا سرعت تسویه بالا برود. در ایران هم افراد در این حوزه با هدف از بین بردن محدودیت‌ها به‌دنبال فعالیت بودند؛ مثل تسویه آنی در ایران که الان انجام می‌شود اما اینها را بانک مرکزی تخلف می‌داند. وقتی سرعت تسویه پول بالا برود، تجمیع پول اتفاق می‌افتد. درواقع بانک مرکزی تجمیع وجوه را تخلف می‌دانست.
مدیرعامل وندار درباره پولشویی گفت: پولشویی چند مبحث دارد؛ یکی اینکه حلقه‌های زنجیر انتقال گم نشود که الان گم نمی‌شود. زیرا همه جزئیات مشخص است. اطلاعات در سازمان‌های پرداخت‌یارها وجود دارد اما بانک مرکزی می‌خواهد همه اطلاعات در بانک مرکزی ثبت شود درنتیجه باید سراغ مکانیزم‌های قدیمی برویم و جلوی نوآوری را بگیریم.
وظیفه بانک مرکزی نظارت است نه اجرا
او با اشاره به فعالیت‌های پرداختیاریها و بانک مرکزی گفت: ما در انجمن فین‌تک به بانک مرکزی پیشنهاد دادیم که خودمان سامانه‌ای بنویسیم و دراختیار بانک مرکزی قرار دهیم. حتی مکانیزم‌هایی را لحاظ می‌کنیم که بانک مرکزی بتواند سرویس متخلف را قطع را جریمه کند یا حتی جلوی یک تراکنش خاص را بگیرد. تمام این موارد به‌صورت مکتوب به بانک مرکزی ارائه کردیم اما بانک مرکزی نپذیرفت. بانک مرکزی موضوع نظارت را بهانه می‌کند و اهداف دیگری را دنبال می‌کند. رگولاتورها در دنیا نظارت و کنترل انجام می‌کنند اما بانک مرکزی با ورود به اجرا به‌جای نظارت محدودیت ایجاد می‌کند.
عبادی درباره پولشویی توضیح داد: در بیشتر پرداخت‌یارها بخش مبارزه با پولشویی وجود دارد. مثلا ما قبل‌تر دیدیم که یک پذیرند‌ه‌ای بیشتر از مبالغی که به‌صورت معمول انجام می‌داد، تراکنش می‌کرد. در این شرایط ما جلوی تراکنش را گرفتیم. این فرایندها در بیشتر پرداخت‌یارهای بزرگ کشور وجود دارد.
مدیرعامل وندار در پاسخ به پیوست مبنی بر درصد مشکوک‌بودن تراکنش‌ها گفت: تراکنش‌های مشکوک عدد بسیار پایینی دارد. حجم کل پرداخت‌یاری الان ۲ هزارم شبکه پرداخت است. بیشتر تراکنش‌های پرداخت‌یاری تراکنش‌های تمیز هستند و درصد بسیار کمی ممکن است برای پولشویی یا هر چیز دیگری استفاده شود. معمولا پولشویی با تراکنش آنلاین اتفاق نمی‌افتد، بلکه بیشتر در شعب اتفاق می‌افتد. کسی که حجم زیادی پولشویی انجام می‌دهد، روابط را در لایه شعب بانک‌ها دارد.
عبادی با تاکید بر این نکته که وندار ۱۰۰ درصد پذیرنده‌هایش اینماد دارند ادامه داد: تمام پرداخت‌یارها اینماد ندارند اما وندار ۱۰۰ درصد پذیرنده‌هایش به‌جز رمز‌ارزی‌ها اینماد دارند. زیرا کد صف خاصی برایشان تعریف می‌شود.
او درباره تبلیغات پرداختیاریها مبنی‌بر ارائه اینماد گفت: در این شرایط یک ریسک مالیاتی وجود دارد. آنهایی که این نوع تبلیغات را انجام می‌دهند، ریسک مالیاتی را خودشان متحمل می‌شوند؛ یعنی با کد رهگیری مالیاتی و اینماد خودشان درگاه می‌گیرند و با تعدادی پذیرنده به اشتراک می‌گذارند. ما این کار را نمی‌کنیم اما این حوزه تخلف نیست بلکه نوعی نوآوری است. بانک مرکزی و سازمان توسعه تجارت الکترونیک، باید برای کسبوکارهایی که چالش دریافت اینماد دارند راهکار ارائه دهد. مثلا کسبوکارهایی که در سوشا‌ل‌مدیا هستند نمی‌توانند درگاه پرداخت به‌صورت مستقیم بگیرند، درنتیجه به این موضوع نیاز دارند.
تراکنش‌های رمزارز در وندار ۵۰ درصد است
عبادی درباره تاثیر فعالیت رمز‌ارزی بر پرداخت‌یارها توضیح داد: پرداخت یارها با یکدیگر متفاوت هستند؛ مثلا الان تعداد تراکنش‌های رمزارز در وندار ۵۰ درصد است. نمی‌شود گفت اگر مرزارزی‌ها نبودند پرداخت‌یارها نیز نبودند، زیرا اینها روی هم موثر بوده‌اند. اگر پرداخت‌یارها نبودند رمزارز به این بزرگی نمی‌شد.
او درباره سرویس تسویه آنی گفت که این سرویس مکانیزمی است که درحال حاضر توسط پرداخت‌یارها به‌وجود آمده است اما بانک‌مرکزی در مصوبات جدید می‌خواهد جلوی این را بگیرد. اگر این مصوبات اجرا شود، محدویت اتفاق می‌افتد و تسویه‌ها کندتر انجام می‌شود.
عبادی درباره آینده پرداخت‌یارها گفت: این بازار جای توسعه دارد. اگر نگاه بانک مرکزی توسعه محور بود احتمالا ما مثل کشورهای دیگر باید با سهم حدود ۲۵ درصدی مواجه می‌شدیم. محدودیت‌های بانک مرکزی اجازه توسعه به این حوزه را نداده است. متضرر این فضای محدود، فقط پرداخت‌یارها نیستند، بلکه کل کسب‌وکارهای آنلاین هستند. فین‌تک پیشران صنایع دیگر است یعنی اگر مثلا سهم دیجیکالا ۲ درصد از تجارت آنلاین است، یکی از مهم‌ترین دلایل آن محدودیت‌های بانک مرکزی است. اگر این محدودیت‌ها نبود حداقل سهم آن ۵ درصد بود.
