ضربه مغزی شکل خفیفی از آسیب تروماتیک مغزی (TBI) است که براثر حوادثی مانند سقوط، تصادف رانندگی، ورزشهای برخوردی یا حمله رخ میدهد. اغلب تصور میشود در این وضعیتها، اختلال در عملکرد مغز موقتی است.
بااینحال شواهد در این زمینه درحال افزایش است که آسیب تروماتیک مغزی از عوامل خطر ابتلا به زوال عقل است. در این راستا پژوهشی به سرپرستی پژوهشگران دانشگاه کمبریج بریتانیا انجام شد تا نحوه عملکرد مغز را پس از ضربه مغزی بررسی کند.
پژوهشگران ۶۱۷ فرد میانسال سالم دارای سن ۴۰ تا ۵۹ سال را بهعنوان بخشی از مطالعه پیشگیری از زوال عقل انتخاب کردند. شرکتکنندگان برای ارزیابی ساختار و عملکرد مغز تحت اسکن امآرآی و آزمونهای عصبیروانشناختی قرار گرفتند و سابقه ضربه به سر توسط پرسشنامه غربالگری آسیب مغزی (BISQ) ارزیابی شد.
آسیب تروماتیک مغزی بهعنوان تجربه حداقل یک ضربه به سر و از دست دادن هوشیاری و آسیب مغزی خفیف بهعنوان از دست دادن هوشیاری در طول مدت کمتر از ۳۰ دقیقه تعریف شد. خطر بیماری قلبیعروقی نیز مورد ارزیابی قرار گرفت.
از ۶۱۷ شرکتکننده، ۳۶٫۱ درصد حداقل یک ضربه مغزی با از دست دادن هوشیاری را گزارش کردند. از این تعداد ۵۶٫۱ درصد یک بار ضربه مغزی، ۲۷٫۴ درصد دو بار ضربه مغزی و ۱۶٫۶ درصد بیشتر از دو بار ضربه مغزی را گزارش کردند.
شواهد نشان میدهند آسیب تروماتیک مغزی از عوامل خطر ابتلا به زوال عقل است
از ۲۲۳ شرکتکننده با سابقه ضربه مغزی، شدت آسیب ۷۶٫۲ درصد تعیین شد و از این میان ۹۴٫۱ درصد ضربه مغزی خفیف و ۵٫۹ درصد ضربه مغزی متوسط تا شدید را گزارش کردند که شامل از دست دادن هوشیاری به مدت ۳۰ دقیقه یا بیشتر بود.
خونریزیهای کوچک و مزمن مغزی در حدود یک نفر از هر شش شرکتکننده تشخیص داده شد (۱۷٫۷ درصد). در مقایسه با افراد بدون سابقه ضربه مغزی، تعداد خونریزیهای کوچک مغزی در شرکتکنندگان دارای سابقه ضربه مغزی بیشتر بود.
تعداد بیشتر رویدادهای ضربه مغزی با خواب ضعیفتر، اختلال راه رفتن، علائم افسردگی بیشتر و نقایص حافظه مرتبط بود، اما با نقص توجه ارتباط نداشت. گروه ضربه مغزی متوسط خواب ضعیفتر، افسردگی و مشکل در راه رفتن داشتند، اما اثرات شناختی در آنها وجود نداشت.
پژوهشگران با بررسی سهم نسبی ضربه مغزی و عوامل خطر قلبیعروقی (برای مثال فشار خون بالا و دیابت) در این مشکلات بالینی، دریافتند که نقش ضربه مغزی در افسردگی و خواب (اما نه شناخت یا راه رفتن) نسبت به عوامل خطر قلبی عروقی پررنگتر است.
بهگفتهی پژوهشگران، دادهها نشان میدهند در افراد میانسال که مشکل دیگری ندارند، سابقه ضربه مغزی در گذشته با تغییرات قابل تشخیص در تصویربرداری عروق مغز و ویژگیهای بالینی مرتبط است.
